Buluş belgesi veya patent, ürün veya buluş sahibine, icat ettiği ürünün satışı, pazarlanması, çoğaltılması, bir benzerinin üretilmesi gibi alanlarda ayrıcalıklar getiren resmî bir belge ve unvandır.
Yeni bir ürüne patent vermek genellikle ülkeler arası kimi uzlaşmaları da gözeten, hükümet kuruluşlarının ya da özerk düzenleyicilerin görevidir. Koşullar, pazardan pazara değişmekle birlikte bir ürün adına patent alınabilmesi için; bir yenilik, eski olandan bariz bir farklılık barındırmalı ve patenti ilgilendiren konuda uzman birinin gözünde sıradan bir yeniden düzenlemeden daha fazla olmalıdır.
En yaygın patent şekli, belirli bir süre dahilinde, patentli ürünle aynı yapıda başka bir ürünün üretilmesinin tamamen kısıtlanması, ya da tümüyle patent sahibinin onayına bırakılmasıdır.
Türkiye'de patent verme yetkisi, Türk Patent Enstitüsü'ne aittir.
Patent alınma prosedürü Patent başvurusu yapılmadan önce, başvuru sahibinin buluş konusu tekniği ile ilgili olarak, Türk Patent Enstitüsü’ne başvurup patent araştırması yapması gerekiyor. Tekniğin bilinen durumunun araştırılması, buluş sahibine, kendi buluşunu mevcut patentlerle karşılaştırma, benzerlikleri ve farklılıkları görme imkanını sağlar. Başvuru sahibi buluşunun yeni olup olmadığı konusunda genel bir fikre sahip olur. Böylece mevcut teknoloji bilinerek yapılan bir patent başvurusunun reddedilme olasılığı azaltılmış olur.
Patent/faydalı model belgesi başvurusunda bulunmak isteyenler, Ankara’daki Türk Patent Enstitüsü’ne şahsen ya da posta yoluyla başvurabilir. Patent/faydalı model başvurusunun geçerli olabilmesi için;
Başvuru dilekçesi (1 nüsha), Buluş konusunu açıklayan tarifname (3 nüsha), Patentle korunması istenilen buluşun unsur veya unsurlarını kapsayan istem veya istemler (3 nüsha), Tarifnamede, istem veya istemlerde atıf yapılan resimler (3 nüsha), Özet (3 nüsha), Başvuru ücretinin ödendiğini gösterir belge gerekli.
Buluşun açıklama metni yazılırken dikkate alınacak ana kriter, patent korumasının açıklanan bilgilerle sınırlı olmalı. Tarifnamede açıklanmayan ve dolayısıyla sistemlerde belirtilmeyen buluş iddiaları, açıklanmadığı için korunmaz. Ayrıca, daha ayrıntılı bilgi için Patent/Faydalı Model Belgesi Başvuru Kılavuzu’nun edinilmesinde fayda var.!!!